Як беларускія выпускнікі паступаюць у Польшчу і Расію — і ці паўплывала вайна. 4 гісторыі

Люблін

— З малодшых класаў я хацеў жыць і вучыцца ў Еўропе. Мы з бацькамі шмат размаўлялі пра тое, што тут няма перспектыў для мяне, таму ўжо ў 9-м класе я вырашыў, што ў ВНУ буду паступаць у Польшчы. 

Замест 10-га класа я пайшоў у Акадэмію сувязі (БДАК), мая спецыяльнасць — тэстыроўшчык праграмнага забеспячэння. Пры канцы першага курса стаў вучыць польскую. Праз паўгода атрымаў сертыфікат на ўзровень А2, а гэтым летам прайшоў анлайн-курс ад Lubelskiego Instytuta Inspiracji — ужо на B1.

Універсітэт у Польшчы я выбіраў паводле агульнага рэйтынга тэхнічных ВНУ, але з асаблівай умовай: каб не трэба было здаваць уступныя экзамены на ІТ-спецыяльнасці. Пад гэтае апісанне падышла Politechnika Lubelska — дый сам Люблін мне вельмі спадабаўся. 

>>>Як арганізаваная вышэйшая ІТ-адукацыя ў Польшчы.

Першапачаткова я падаваў дакументы на спецыяльнасць Informatyka, форма навучання па ёй — дзённая, тэрмін — 3,5 года. Але пад канец уступнай кампаніі прыйшоў адказ: я не паступіў. Студэнты казалі, што месцаў на гэтую спецыяльнасць 60, а прэтэндэнтаў было каля 300.

Універсітэт даваў магчымасць памяняць спецыяльнасць на Elektrotechnika, Inżynieria Multimediów або Inżynierskie zastosowania informatyki w elektrotechnice. Я вывучыў апісанне кожнай — і абраў Inżyneria Multimediów. Вучыцца трэба 3,5 года.

Для паступлення патрабаваўся сярэдні бал атэстата, але пры рэгістрацыі ў Internatowa Rekrutacja Kandydata ўніверсітэта трэба было ўпісаць усяго 3 адзнакі: па роднай мове, па замежнай мове і па профільным прадмеце — гэта матэматыка, фізіка або інфарматыка, на выбар. Я ўдакладніў ва ўніверсітэце, ці залічаць яны бал за мой профільны прадмет у акадэміі «Асновы алгарытмізацыі і праграмавання» як за інфарматыку. Мне адказалі: так. І тады я ўпісаў адзнаку за інфарматыку — 10, гэта мой найлепшы бал.

Калі казаць адкрыта, то ВНУ ў Любліне была маім адзіным варыянтам. Я не распыляўся, іншых альтэрнатыў не разглядаў, ЦТ у Беларусі нават не здаваў. А паколькі я маю карту паляка, вучыцца буду бясплатна.

Масква

— Я паступіў у маскоўскі палітэх. Чаму туды — мне здаецца, у Маскве больш магчымасцей, чым у Мінску, і агульны ўзровень адукацыі вышэйшы. Але калі шчыра, мяне сябар паклікаў: у яго ўся сям’я хутка пераедзе ў Маскву, сам ён паступіў туды яшчэ зімой — па алімпіядзе — і дапамагаў мне з пошукам універсітэтаў.

Былі, вядома, і іншыя варыянты: сваякі прапаноўвалі пашукаць што-небудзь у Польшчы, я сам разглядаў БДУІР — мне быў цікавы геймдэў.

Каб паступіць у Маскву, я здаваў унутраныя экзамены палітэха — анлайн на пачатку ліпеня. Але можна было паступаць і паводле ЦТ. Здаваў тэсты па матэматыцы, рускай мове і фізіцы. Можна было здаваць інфарматыку, але мне здалося, што тэст па фізіцы здаць прасцей. У выніку я набраў 263 балы, прахадны быў 200 (у мінулым годзе — 240, мне здаецца, бал упаў у тым ліку праз геапалітычную сітуацыю, якая склалася). 

Да паступлення я планаваў паралельна падавацца ў БДУІР (разам з атэстатам у мяне было б 302 балы), але вынікі з Масквы прыйшлі вельмі хутка — і я вырашыў, раз ужо прайшоў, то не варта марнаваць час.

Да паступлення рыхтаваўся амаль год: са жніўня займаўся з рэпетытарамі матэматыкай і фізікай — 1,5 гадзіны на тыдзень. З кастрычніка дадаліся заняткі на курсах па рускай — 3 гадзіны на тыдзень. Ну і ў гімназіі нас ганялі, асабліва па фізіцы — давалі задачы складанейшыя, чым на ЦТ.

Ці не бянтэжыла мяне, што ад 24 лютага ў Расіі склаўся, скажам так, негатыўны імідж, — так, трохі. Я тады ўжо для сябе амаль усё вырашыў, пачаў рыхтавацца, а тут… Але мне здаецца, сітуацыя вырашыцца да таго часу, як я скончу інстытут, усё прыйдзе ў норму — больш-менш.

UPD. 21.09 мы ўзялі ў студэнта дадатковы каментар, ці не паўплывала абвяшчэнне мабілізацыі ў Расіі на яго рашэнне.

— Мой выбар ужо зроблены. Але калі б у мяне была магчымасць адкруціць час назад і зноў выбіраць, я б добра падумаў наконт вучобы ў Расіі. Правал спецаперацыі пацягне заняпад у эканоміцы. Я думаю, пачнуцца хваляванні: хто быў нейтральны, цяпер будзе вымушаны выбіраць бок. Будзе агульная мабілізацыя — і сітуацыя пагоршыцца. Не думаю, што на мне гэта адаб’ецца, я ўсё ж такі не грамадзянін РФ, але ў краіне будзе толькі горш.

Уроцлаў

— Я вучыўся ў БДУІР з 2019 года — на ФКП (факультэт камп’ютарнага праектавання), платна. Пайшоў на гэты факультэт не таму, што толькі туды і хапіла балаў, а таму, што мне гэта насамрэч было цікава. А вось праграмаванне — не маё на 100%, я ведаю, бо спрабаваў яшчэ ў школе.

Мяне адлічылі з БДУІР увесну 2021 года — з палітычных матываў. З’ехаў ва Украіну, адтуль падаўся на стыпендыяльную праграму імя Кастуся Каліноўскага — і пазней зрабіў польскую візу. Польскую мову я вучыў на курсах ад праграмы ў Лодзі, атрымліваў 1250 злотых па стыпендыі і жыў у інтэрнаце.

У кастрычніку 2021 года я падаўся на бежанства, бо разумеў, што дарога назад для мяне закрытая. І далей у мяне было два варыянты, як працягнуць сваю адукацыю:

• пайсці па спісе ўніверсітэтаў у праграме Каліноўскага, але ён вельмі абмежаваны, а квота складае 5-10 месцаў, і трэба здаваць унутраныя экзамены;
• або паступаць на тых жа правах, што і палякі — толькі на падставе статусу бежанца з дазволам на жыхарства.

Мой выбар быў відавочны — другі варыянт. Тым больш што ў палітэхніцы ва Уроцлаве была цікавая спецыяльнасць — Smart Electronics. І так, для паступлення мне вельмі прыдаліся сертыфікаты аб здачы ЦТ і апастыль атэстата. Са сваімі 229 баламі я мог прэтэндаваць на 99% усіх спецыяльнасцей.

Падавацца было не складана: у палякаў вельмі зручная электронная сістэма рэгістрацыі кандыдатаў. Атрымаўшы станоўчы адказ, я прывёз дакументы ва ўніверсітэт, і ўжо праз тыдзень прыйшоў ліст аб тым, што я прыняты на вучобу. Вучыцца буду з 1 кастрычніка. Жыць буду ўжо не ў інтэрнаце, а ў здымнай кватэры з дзяўчынай. Мая стыпендыя захаваецца за мной да заканчэння ВНУ.

З былымі аднакурснікамі я працягваю мець зносіны. Многія з іх, нягледзячы на выбраную спецыяльнасць, сышлі ў распрацоўку — у першую чаргу праз грошы. Тыя, хто актыўнейшыя, кажуць, што пасля размеркавання думаюць з’ехаць з краіны.

Санкт-Пецярбург

— Я скончыў адзін са сталічных ліцэяў і гэтым летам паступіў у Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт — на астраномію. 

Ад пачатку 11 класа я думаў паступаць у расійскую ВНУ па праграме Рассупрацоўніцтва. Але пасля 24 лютага зразумеў, што ў гэтых палітычных умовах не хачу вучыцца ў Расіі, — стаў разглядаць варыянт паступлення ў Польшчу. 

Быў ужо ліпень, і трэба было тэрмінова вырашаць, што рабіць з паступленнем, улічваючы, што я не здаваў ЦТ па рускай мове, а толькі па беларускай (гэта быў мой спосаб выказаць персанальнае стаўленне да роднай мовы) — і значыць, што па выніках ЦТ у Расію мяне б не ўзялі. Пашанцавала, што я напісаў алімпіяду СПбДУ па астраноміі, па выніках якой меў права паступіць без уступных іспытаў. 

Такім чынам, у мяне быў выбар: або пайсці ў БДУ на спецыяльнасць, на якую я не вельмі хацеў ісці — гэта ФПМІ, або ў СПбДУ на тое, пра што я заўжды марыў. Так я і апынуўся ў Расіі.

Тым не менш я планую падвучыць польскую і праз год усё ж паспрабаваць паступіць у Польшчу — хацеў бы вучыцца ў Ягелонскім універсітэце ў Кракаве.

Нас усіх, безумоўна, хвалюе негатыўны імідж Расіі на міжнароднай арэне, але для многіх гэта адзіная магчымасць атрымаць якасную адукацыю і стаць высокакваліфікаваным спецыялістам.

Калі вы таксама паступілі сёлета ў замежную ВНУ, раскажыце нам сваю гісторыю — напішыце ў наш бот або дзяліцеся ў каментарах.