«Рады, што дзядзька зноў плаціць». Распрацоўшчык купіў кавярню, але праз год вярнуўся ў ІТ

Пагутарылі пра тое, чаму навучыў маладога чалавека год па-за «ідэальнай айцішнай капсулай». 

«Папрацаваў 4 гады і выгараў»

— Я скончыў ФКСіС БДУІР у 2020 годзе. Калі завяршылася размеркаванне, у мяне ўжо было 4 гады досведу на фул-тайме. Я выгараў. Але быў запас грошай, таму я вырашыў звольніцца і пашукаць, дзе яшчэ можна зарабіць.

У мяне быў заробак $2000 — за такую ж суму я купіў кавярню ў спальным раёне. Папярэдні ўладальнік прадаваў так танна, бо бізнэс быў стратным. Але калі б я захацеў адкрыць побач такую ж установу [з нуля] — аддаў бы ўсе 10-15 тысяч. У мяне быў шанец паспрабаваць са значна меншымі ўкладаннямі. 

«Наступныя паўгода я ўкладваў і ўкладваў»

Бізнэс, асабліва на пачатку, — падступная штука. Ты ўкладваеш яшчэ і яшчэ. Напрыклад, патрэбная каса — гэта 300 рублёў, а да яе трэба СКПО (сродак кантролю падатковых органаў) — 50 рублёў. СКПО трэба прышыць, а затым перапраграмаваць касу — яшчэ 200 рублёў. Варта дадаць абслугоўванне касы — 30 рублёў штомесяц, праграма ўліку — 100 рублёў. 

Мала хто з пачаткоўцаў у прынцыпе здольны ўлічыць такія выдаткі. Я купіў кавярню — і пасля гэтага пачаў «разграбаць». За першыя 2 месяцы ў мяне сышло яшчэ пару тысяч долараў. Агулам: купіў за 2 + 2 = 4 тысячы пачатковых укладанняў. 

Наступныя паўгода я ўкладваў і ўкладваў: у сэрвіс, у стварэнне выгоды (то-бок у сцены), у прадукт — меню, напоі, абсталяванне… Я пераспрабаваў усе віды маркетынгу: ад аб’яў на пад’ездах, флаераў і шыльдаў да таргету і карт, прайшоў экспрэс-курс для маркетолагаў, а каб разбірацца ў прадукце — і курсы барысты. 

З улікам таго, што бізнэс быў стратным 4-5 месяцаў, варта адабраць яшчэ 1-1, 5 тысячы долараў, — на заробак супрацоўнікам і іншыя выдаткі.

Узамен я атрымаў веды ў бухгалтэрыі, маркетынгу, эканоміцы, ды і ў прынцыпе ў зносінах з людзьмі — гэта бясцэнны досвед. Раней у мяне нават знаёмых у гэтым бізнэсе не было. А цяпер, ідучы па горадзе, я ўжо сам магу даваць ацэнку кавярням — бо знаю гэты бізнэс знутры.

Знай я тое, што знаю цяпер, з верагоднасцю 99% вырашыў бы: «не лезь». 

«Ахвотных паспрабаваць сябе ў гэтым бізнэсе шмат (і ўсе ў ружовых акулярах)»

Рашэнне прадаць кавярню я прыняў, калі вывеў бізнэс у плюс. Разумеў, што выціснуў з яго максімум. 

Яшчэ адная прычына — пастаянныя рызыкі: 70-80% устаноў у грамадскім харчаванні рызыкуюць — часам не дабіваюць чэкаў, часам не афармляюць як мае быць супрацоўнікаў і інш.

Ахвотных паспрабаваць сябе ў гэтым бізнэсе шмат (і ўсе ў ружовых акулярах, як і я калісьці) — таму прадаць нядорага было проста. Я выклаў аб’яву пра продаж бізнэсу — знайшлося чалавек 10-15 патэнцыйных пакупнікоў. Некаторыя ўгоды зрываліся ледзь не ў дзень заключэння, але ў выніку я прадаў кавярню за 2-3 месяцы.

«Раней думаў: дрэнны дзядзька — плаціць $800 замест $1000, а цяпер разумею яго ўзровень адказнасці»

Атрымаўшы гэты досвед, я стаў па-іншаму глядзець на эканоміку ў цэлым. Цяпер я ведаю / магу падлічыць, колькі каштуе той ці іншы тавар або паслуга. Я стаў больш паважаць мясцовы дробны бізнэс і купляць паслугі і тавары менавіта ў такіх прадпрымальнікаў, разумеючы, што за гэтым стаяць звычайныя людзі. 

Цяпер паралельна з працай Я вяду яшчэ некалькі сваіх праектаў (яны пакуль на сацыяльнай стадыі, але ёсць магчымасць манетызаваць іх у будучыні), лягчэй бяруся за рэалізацыю сваіх ідэй — бо няма страху. Дый досвед вядзення спраў у грамадскім харчаванні дае ўсёабдымныя веды аб прадпрымальніцтве.

Я стаў аб’ектыўна ставіцца і да працы на сябе, і да працы ў найманні. Калі раней я думаў: дрэнны дзядзька — плаціць мне $800 замест $1000, то цяпер разумею, які ўзровень адказнасці ў гэтага дзядзькі і перад людзьмі, і перад дзяржавай. Дый наогул у нашай краіне бізнэс залежыць ад усіх і вінен кожнаму. Нават у бамжа, які прыходзіць у кавярню і патрабуе падаць яму бясплатную каву, — больш правоў у нашай краіне.

У тую кавярню заходжу часам, размаўляю з новымі ўладальнікамі. Цяпер яе купіў ужо трэці чалавек пасля мяне. 

«Цуд, што я наогул вярнуўся ў ІТ. На рынку поўна спецыялістаў, у якіх перапынкаў не было»

— Прадаўшы кавярню, я рэфлексаваў месяцы 2-3, прааналізаваў пройдзены шлях. А потым стаў прымушаць сябе сесці за тэхнічную літаратуру. Ну хоць бы па старонцы на дзень чытаць. 

Было цяжка вяртацца да гэтага праз год перапынку, я быццам бы адкаціўся назад. Але паціху прывучыў сябе спачатку чытаць, потым стаў пісаць код. Два месяцы я рыхтаваўся, потым пачаў хадзіць на сумоўі. 

У Беларусі выбіраць няма з чаго было — 1-2 адпаведныя вакансіі на тыдзень у найлепшым выпадку (мая спецыялізацыя .NET, узровень — middle+). Таму я стаў шукаць у Польшчы, куды пераехала шмат знаёмых:

1. змяніў лакацыю ў профілі на LinkedIn — паказаў Варшаву (некалькі рэкруцёраў напісала мне, але ўсе адмовілі праз тое, што ў на той момант я быў не ў Польшчы);
2. пачаў рыхтаваць дакументы на PBH — у выніку проста не дачакаўся запісу;
3. паглядзеў, якія ў Польшчы адкрыліся кампаніі з беларускімі каранямі, — таксама міма, бо амаль усе яны скасавалі рэлакейт-праграмы.

Так я зразумеў, што прыйдзецца здавольвацца тым, што ёсць у Беларусі.

Мой вынік: 200 водгукаў, 10 сумоўяў на працягу 2,5 месяцаў і офер — ужо 3 месяцы працую ў адной расійскай кампаніі. Некаторыя оферы зрываліся на пустым месцы. Рэкруцёры паведамлялі: «вы — вялікі малайчына, але заказчык прыняў рашэнне пакуль не пашырацца». 

У цэлым, з такім перапынкам як у мяне — год плюс паўгода на бэнчы на мінулай працы — цуд, што я наогул вярнуўся. На рынку поўна спецыялістаў, у якіх перапынкаў не было. Трэба было вельмі пастарацца, каб паднесці сябе на прэскрыне/скрыне так, каб не выпусціць адзінага сумоўя на тыдзень/месяц. 

«Я зразумеў, што заробак $1000 у 18-20 гадоў — заслуга людзей, якія стаялі ля вытокаў ІТ у Беларусі»

Свой бізнэс выбіў мяне з зоны камфорту, але дзякуючы гэтаму я змог убачыць больш.

Я зразумеў, што заробак $1000 у 18-20 гадоў — гэта хутчэй заслуга людзей, якія стаялі ля вытокаў ІТ у Беларусі, а таксама тых, хто стварыў экасістэму тут. Сярэднестатыстычны айцішнік не разумнейшы за сярэднестатыстычнага доктара, прадпрымальніка, дый прадстаўнікоў іншых прафесій. Проста так склалася, што праца ў ІТ дазваляла маладым людзям за год-два падымацца да такога ўзроўню даходу, да якога прадстаўнікі іншых прафесій пры ўсім жаданні не дацягнуцца і за 5-10 гадоў (а то і наогул ніколі). 

Алега зацікавіў матэрыял пра скарачэнне работнікаў у ІТ-галіне за 2023 год. Ён пытаецца, можа, хто-небудзь з тых, хто сышоў, таксама, як і ён, падымае свой бізнэс. Напішыце нам у бот, калі вы сышлі з ІТ — і цяпер рэалізуецеся ў іншай сферы.

Айтишники успевают свои бизнесы в свободное время. «+1 зарплата в сезон»

По теме

Айтишники успевают свои бизнесы в свободное время. «+1 зарплата в сезон»

«Прадаў акцыі EPAM, кватэру, гадзіннік». Як айцішнікі адкрылі бізнэсы за мяжой

Па тэме

«Прадаў акцыі EPAM, кватэру, гадзіннік». Як айцішнікі адкрылі бізнэсы за мяжой

«Ванітавала ад кода». Айцішнік сышоў, каб адкрыць кавярню з бабл-ці ў Барысаве

Па тэме

«Ванітавала ад кода». Айцішнік сышоў, каб адкрыць кавярню з бабл-ці ў Барысаве