У DEIP праз абвал курсу ад $1,1 млн засталося $350K, заробкаў не плацяць. CEO разбірае, як так выйшла

У красавіку DEIP анансаваў правядзенне IDO (продаж токенаў) для прыцягнення фінансавання. Паводле слоў аднаго з супрацоўнікаў, стартап змог прыцягнуць такім чынам не менш за 1,1 мільёна долараў.

Але пасля IDO ў кампаніі хапіла грошай на выплату заробку толькі на два месяцы. Апошні заробак супрацоўнікі DEIP атрымалі за май. У дзень выплаты чэрвеньскага заробку (20 ліпеня) каманда даведалася, што грошай няма. Нікога загадзя не папярэджвалі пра праблемы.

— Нам сказалі, што кампанія няправільна распарадзіліся фінансаваннем. Спрабуем дамагчыся фінансавай справаздачы, каб разумець, што адбываецца.

Многія заняліся пошукам новай працы, бо людзям трэба неяк жыць. Можна звольніцца, з гэтым праблем няма. Але пытанне, на якіх умовах і ці зможа кампанія пагасіць даўгі, — расказаў адзін з супрацоўнікаў.

Ён не ведае, ці змяняла кампанія юрыдычна ўмовы працы супрацоўнікам: «Я ніякіх дакументаў не падпісваў». Пры гэтым суразмоўца не ўпэўнены, што захоча працягваць працаваць у кампаніі пасля таго, як з ім разлічацца па заробку:

— Ліміт даверу да СЕО спачатку сышоў на нуль, а потым ён яго апусціў яшчэ ніжэй. Асаблівых ахвотнікаў працаваць я не ведаю.

Паводле слоў яшчэ аднаго супрацоўніка, усіх, хто не задзейнічаны ў праектах кампаніі, планавалася перавесці на частковую занятасць. Пры гэтым кіраўніцтва паабяцала пагасіць усім запазычанасць па заробку пасля прыцягнення фінансавання.

«Я бачыла і дагэтуль веру, што фаўндары гарэлі сваёй справай і місіяй»

Таксама з dev.by звязалася былая супрацоўніца DEIP Юлія Шынкевіч. Яна прыйшла ў каманду 5 гадоў таму і сышла пасля крызісу. Юлія падзялілася сваім меркаваннем пра сітуацыю, якая склалася.

— DEIP-стартап, які не выйшаў на самаакупнасць і існаваў на інвестыцыі. Пра гэта было вядома ўсёй камандзе.

Усе інвестыцыі рана ці позна заканчваюцца, калі кампанія не пачынае зарабляць. DEIP пакуль не выпусціў прадукту (хоць рабіў шмат спробаў), які б знайшоў product-market fit і пакупнікоў. Збольшага гэта звязана, дарэчы, з самім рынкам, на якім DEIP аперуе. Я пакуль не бачыла багата крыптапрадуктаў, якія б знайшлі свой mass adoption.

Я бачыла і да гэтага часу веру, што фаўндары гарэлі сваёй справай і місіяй. Я таксама бачыла, што ў камандзе фаўндараў ёсць праблемы, якія адбіваюцца на камандзе і поспеху. Ад гэтага шмат лішніх рухаў:

• залішняя ідэалістычнасць і акрыленасць сваім прадуктам, якая перашкаджае аб’ектыўна ўспрымаць зваротную сувязь і шукаць новыя шляхі ў рынак; 
• празмерная вера ў свае сілы і боязь паказаць уразлівасць і сумленна прызнаць праблему, праз якую, уласна, каманду не папярэдзілі пра фінансавыя праблемы загадзя.

Мяркую, праз падобныя праблемы многія стартапы і гінуць. 

DEIP на працягу 5 гадоў выконваў свае абавязкі як працадаўца, заробкі ў кампаніі былі ў рынку або нават вышэйшыя, кампанія была добрым стартам працы ў web3 сферы. Проста гэта жыццё, і гэта стартап, — кажа Юлія.

CEO DEIP: «Гэта быў сур’ёзны пралік»

dev.by звязаўся з CEO DEIP Алексам Шкорам. Ён расказаў, з-за чаго ў стартапа ўзніклі фінансавыя складанасці і што кампанія збіраецца рабіць далей.

Паводле слоў CEO, у красавіку стартап сапраўды запланаваў IDO (аўкцыён па продажы токенаў DEIP) і збіраўся прыцягнуць каля 5 мільёнаў долараў. Продаж токенаў адбываўся за токены NEAR, і DEIP удалося прыцягнуць 1,1 мільёна долараў. Завяршальным этапам быў выхад на біржу MEXC.

Разбор памылак стартапа ў web3

— Хачу падзяліцца сваім досведам, каб ён стаў публічным і каб на ім змаглі навучыцца іншыя фаўндары, якія хочуць ісці ў web3, — кажа Алекс.

Памылка № 1. Абмежаванне ў тэрмінах, калі мусяць выпусціць токен

— Мы пазначылі ў дамовах, што будзем запускацца ў канцы 2021 года. У выніку гэтыя тэрміны перанеслі і зразумелі, што не абавязкова было ставіць сябе ў такія жорсткія рамкі. Па-першае, інвестары ўсё адно памнажаюць тое, што вы кажаце, на два-тры. Па-другое, вы не ведаеце як павядзе сябе рынак, як хутка збераце патрэбную каманду для запуску токена і як хутка яна зможа гэты запуск падрыхтаваць.

Калі вы будзеце абяцаць інвестарам выхад на біржу, то створыце дадатковы ціск. Пры гэтым самыя дасведчаныя і разумныя інвестары не будуць вас прыспешваць. Калі вы ўжо паабяцалі фандрэйз і бачыце, што не паспяваеце, лепш адкладзіце і абмяркуйце з інвестарамі, як вам прыцягнуць дадатковае фінансаванне.

Памылка № 2. Фінансаванне ад рытэйла да поўнай гатоўнасці запуску токена

— Мы спрабавалі запусціць токен у кастрычніку мінулага года. Але потым зразумелі, што тэхнічнае рашэнне не гатовае да запуску. Вырашылі зрабіць невялікі presale раўнд. У выніку паўстала шмат дадатковай працы па менеджменце ўсіх рытэйл інвестараў. На гэта прыйшлося перавесці значныя рэсурсы каманды і топ-менеджменту кампаніі.

Памылка № 3. Найманне агенцтваў па маркетынгу, калі няма чалавека, які можа пабудаваць каманду ўнутры

— Якасны маркетынг у web3 гэтак жа важны, як і якасная распрацоўка. Мы нанялі кучу агенцтваў, якія зрабілі нерэальна крутую працу. Але агенцтвы пастаянна тузалі нашых распрацоўшчыкаў і кафаўндараў, каб тыя «далі кантэнт». У выніку мы патрацілі кучу грошай на маркетынг, які спрацаваў хутчэй у мінус. Мы не атрымалі дастатковай колькасці інвестараў, а каманда распрацоўкі пастаянна адцягвалася ад дэліверы прадукту.

Памылка № 4. Недатыкальнасць распрацоўшчыкаў і адсутнасць дакументацыі

— Каманда распрацоўкі была прадастаўленая сама сабе і працавала над стварэннем крутога інжынернага рашэння. Праз гэта прадукты выйшлі занадта тэхнічнымі і далёкімі ад таго, што трэба кліенту проста цяпер. У нас аказалася куча кода без нармальнай дакументацыі, і толькі нядаўна мы пачалі гэта выпраўляць. Думаю, гэта распаўсюджаная памылка ў web3. Свайго роду зацыкленасць на тэхналогіі.

Памылка № 5. Сціпласць і недаацэнка сваіх і пераацэнка чужых кампетэнцый

— Нам здавалася, што, прыцягваючы менш фінансавання, мы ўсё адно зможам зрабіць усё неабходнае, бо прывыклі працаваць у low cost. Гэта не так. У web3 рынку, калі ў вас амбіцыйны праект, трэба неабходнае фінансаванне для запуску. І гэтыя грошы на рынку ёсць, можна прыцягнуць 10, 20 і нават 50 мільёнаў долараў яшчэ да выхаду токена на другасны рынак, калі вам гэта трэба.

Таксама вам будуць гаварыць і раіць, дзе прыцягваць, як і колькі прадаваць, за якую цану, якіх партнёраў выкарыстоўваць. Але ў web3 важна зразумець дзве рэчы:

• большасць людзей знаходзяцца на ўзроўні кампетэнцый ніжэй за сярэдні;
• практычна ва ўсіх ёсць выгада рэкамендаваць вам нейкага партнёра.

Улічваючы, што гэтая індустрыя практычна не рэгулюецца, усё становіцца яшчэ больш складаным. Не давярайце нават сяброўскім адносінам людзей да вас з любой экасістэмы. Гэта вельмі жорсткі рынак, з вельмі высокай канкурэнцыяй — усе хочуць, каб праекты ішлі менавіта да іх у экасістэму.

Памылка № 6. Недастатковае кіраванне фінансамі і партфелем валют

— Большасць фінансаў прыцягваецца ў крыптавалюце, таму справаздачнасць у вас будзе толькі тая, якую вы самі наладзіце ўручную — нармальнага софту практычна няма. Мы хаця б зрабілі multi-sig акаўнты, каб у нас было складаней скрасці грошы і складаней згубіць. Але гэтага недастаткова.

У web3 лепш перабраць з жорсткасцю кіравання фінансамі, чым наадварот. Лепш паставіць гэта на поўны кантроль са справаздачнасцю за найменшую транзакцыю. Рабіць гэта трэба як мага раней. Мы ж прынялі рашэнні рухацца хутка і наладжваць справаздачнасць на хаду. Усе спробы ўвесці фінансавую справаздачнасць на такіх вялікіх хуткасцях сутыкаліся з вялікім супрацівам, і гэта тармазіла працу кампаніі.

Памылка № 7. Выбар пляцоўкі і мадэлі запуску токена

— Мы маглі запусціцца амаль на любой добрай пляцоўцы. Вялі перамовы з лідзіруючай пляцоўкай DAOMaker і адзінай іх прэтэнзіяй было тое, што мы хацелі запускацца яшчэ на адной малавядомай пляцоўцы. Другая пляцоўка Skyward, на якой мы ўсё ж такі запусціліся, прасоўвалася нашым партнёрам Octopus. Яна працуе паводле мадэлі аўкцыёну замест фіксаванай цэны. Мадэль сама па сабе цікавая і пры правільным падыходзе магла спрацаваць выдатна. Але сама пляцоўка вядомая толькі сярод NEAR кам’юніці, а гэта моцна зніжае аўдыторыю.

Памылка № 8. Найманне некампетэнтных супрацоўнікаў

— Мы думалі, што можам прыцягнуць людзей без досведу ў web3 і хутка іх навучыць. Але ў камандзе маркетынгу гэта прывяло да правалу. Кампетэнцыя і веданне рынку web3 крытычна неабходныя для эфектыўнай працы.

Што далей?

Як плануюць вырашаць праблемы:

— Што тычыцца супрацоўнікаў, да кожнага падыходзім індывідуальна. Кагосьці пераводзім на частковую занятасць, камусьці мяняем умовы, хтосьці працягвае працаваць у доўг, — кажа Алекс.

Сярод яго планаў:

• запусціць токен на іншай пляцоўцы з ужо добра прадуманай мадэллю і ўмовамі;
• рэструктураваць кіраванне кампаніяй і ўвесці савет DAO. Ён будзе каардынаваць усе праекты, а таксама ўводзіць унутраныя рэгуляцыі, напрыклад, па фінансавай справаздачнасці, каб усе праекты змаглі пазбегнуць памылак і атрымаць больш незалежнасці;
• запусціць прадукты і прэзентаваць кам’юніці інвестарам;
• наняць у пашыраную каманду людзей з кам’юніці, якія будуць атрымліваць узнагароду ў токенах DEIP;
• правесці некалькі раўндаў фінансавання;
• даць існым інвестарам долю ў кожным з прадуктаў.

Шкор кажа, што DEIP збіраецца запусціць першую ў свеце рэалізацыю легальнай прывязкі валодання інтэлектуальнай уласнасці да NFT:

— Крэатары будуць самі вызначаць умовы здзелкі. То-бок не платформы будуць вырашаць, які адсотак заробку ад праслухоўвання музыкі пойдзе музыканту, а музыкант вырашаць, колькі адсоткаў ён будзе гатовы аддаць любой пляцоўцы, якая прадасць яго музыку, — кажа Алекс.