«Палічыў і жахнуўся». Як айцішнікі трацілі дзясяткі тысяч на гульні і стаўкі

Унутрыгульнявыя куплі

Андрэй, 30 гадоў, Senior Software Engineer у аўтсорс-кампаніі

Як пачалося захапленне 

— Пачаў захапляцца рознымі куплямі ў гульнях, калі зразумеў, што перыяд жыцця «ад заробку да заробку» ўжо не актуальны і застаюцца грошы на забавы. Першы час гэта былі марнаванні проста на сцім: вось толькі сабраў больш-менш неблагі камп’ютар сабе і пачаў папаўняць калекцыю гульняў усім тым, у што раней не мог гуляць. З часам дайшоў да Elder Scrolls Online, у якую яшчэ калісьці на ЗБТ змог паспрабаваць. Што праўда, у тыя часы яна была зусім сырая.

Праз некалькі месяцаў вырашыў паспрабаваць падпіску ESO+: асаблівых пераваг яна не давала, проста зручна было мець неабмежаваны інвентар для розных рэсурсаў для крафту. Ну і невялікія бонусы накшталт +10% да хуткасці прапампоўкі, падвоены памер банка (сховішча, да якога можна атрымаць доступ у спецыяльных НПС) і па дробязі. 

Паступова гульня развівалася. Хацелася неяк кастамізаваць свайго персанажа: звярнуў увагу на розныя прадметы гардэроба, гадаванцаў, скіны для зброі. У нейкі момант злавіў сябе на думцы, што купляю практычна ўсю новую касметыку. Пачало з’яўляцца пачуццё калекцыянавання.

Выдаткі

Унутрыгульнявыя куплі

Ну, а ўсё гэта каштавала рэальных грошай. Самы выгадны бандл з кронамі (21 000 гульнявых крон) каштуе $150, або каля $100 на распродажы. Сярэдні касцюм у гульні — да 200 крон, скіны на зброю — 2500. Потым з’явіліся яшчэ і кейсы, якія трэба адкрываць і з іх рандамныя выпадаюць прадметы. Па 5000 крон за 15 кейсаў. Шанцы там мізэрныя зусім, бо не так шмат розных прадметаў, і ў асноўным выпадалі ўсякія зёлкі/атруты, якія былі нават горшыя за гульнявыя крафтавыя. Але вось на іх спусціў проста вельмі шмат грошай.

Гача-гульня за $16 000

З пачаткам пандэміі з’явілася адчувальна больш вольнага часу. Тады падсеў на нейкую кітайскую гача-гульню (англ. Gacha game — жанр камп’ютарных гульняў з укараненнем механікі капсульнага гандлёвага аўтамата, гульцы выдаткоўваюць грошы, каб атрымаць віртуальны гульнявы прадмет. — Заўв.), што вылезла неяк у рэкламе. Гульня чымсьці спадабалася, там таксама пачалі прапаноўваць касметыку для персанажаў: у сярэднім кожны другі тыдзень выходзіў новы скін, які каштаваў $70. 

Таго часу я працаваў у банку, заробак быў трохі вышэйшы за сярэдні па рынку, таму асабліва не задумваўся пра траты. Ніколі не было такога, што выдаткаваў усё і не ведаў, як дацягнуць да заробку, здаровы сэнс усё ж такі які-ніякі заставаўся.

Але ў нейкі момант вырашыў дзеля цікавасці падбіць выдаткі за год і вельмі здзівіўся, колькі грошай пайшло проста на гэтыя данаты. 

Потым ужо вырашыў праверыць, колькі ж агулам я спусціў на гэтыя гача-гульні. Сумарна за няпоўныя тры гады выйшла нешта каля $16 000. І вось у гэты момант я жахнуўся і вырашыў, што лепш завязваць.

Траты на прапампоўку профілю ў Steam

Профіль у сціме пачаў папаўняць яшчэ гадоў 7-8 таму. За гэты час назапасілася звыш 500 гульняў, не лічачы яшчэ тон длс. Нават у чвэрць з іх не гуляў. Многія гульні — звычайнае смецце за $1-2 долары, яое калісьці пачаў купляць, каб прапампоўваць узровень профілю.

Што цяпер?

Цяпер я аддаю перавагу гульням па прынцыпе «адзін раз купіў — гуляй колькі хочаш». Лепш адзін раз заплаціць за добрую паўнавартасную гульню, ніж выдаткоўваць па $2 на кожны асобны элемент, што ў выніку выльецца ў значна большую суму. Ну і з’явілася пэўная неабходнасць назапасіць грошай, што не дазваляла працягваць выдаткоўваць так бяздумна. 

Адзінае, усё яшчэ часам выдаткоўваю на карткі ў сціме, хай і зусім рэдка і толькі на гульні, якія мне прам спадабаліся. Хачу такім чынам падтрымаць распрацоўшчыкаў (хоць не ўпэўнены, што ім хоць нешта перападае).

Стаўкі на спорт

Яўген, frontend-распрацоўшчык

«Думаў, вярняк — усё паляцела ў трубу»

— Калі быў студэнтам ФІТРа (БНТУ), побач з факультэтам стаяла пара букмекерскіх кантор. Лудаманілі з сябрам рэгулярна. Гэта быў другі курс, 2007 год. Вучыўся тады на інжынера інфармацыйных тэхналогій, на аўтаматызаваных сістэмах апрацоўкі інфармацыі.

Думаю, прычына — проста азарт. Яшчэ і зацягвае тым, што абяцае лёгкія грошы. На вучобе гэта не адбівалася. Там ужо анлайн-букмекеры з’явіліся, рабіў стаўкі анлайн.

Я не з Мінска, жыў у інтэрнаце, на стаўкі выдаткоўваў са стыпендыі. Колькі менавіта ставіў, не памятаю. Але неяк паставіў усю стыпендыю на якісьці жаночы парны тэніс у рэгіянальным турніры ў Аўстраліі. Думаў, вярняк — усё паляцела ў трубу. У тэнісе я дрэнна разбіраўся, у мяне быў толькі азарт. Бачыў палатно розных ставак у букмекерскай канторы і тыкаў наўздагад. Усю стыпендыю паставіў, бо хацелася, каб і выйгрыш быў большы. Стыпендыя была ў раёне 100 тысяч рублёў тады. Цяпер гэта 10 рублёў.

«Мой мозг сцёр з памяці ўсё»

Адвучыць мяне ад гэтай згубнай звычкі дапамог БАТЭ ў Лізе чэмпіёнаў. Тады я ўжо шмат гадоў фрылансіў і зрабіў стаўку ў $1000 на «Баварыю», якую барысаўскі клуб прымаў у Беларусі. Гэта быў месячны ці крыху меншы за месячны даход тады. 

Гэта не былі апошнія грошы на той час. Проста тысяча з сумы, якая ў мяне тады была на руках.

Ніколі не думаў, што БАТЭ можа перамагчы «Баварыю». Таго часу «Баварыя» была моцным клубам. І каэфіцыент тады быў, як мне падалося, даволі высокі. Нешта ў раёне 135% ад стаўкі. У выніку ўсё скончылася непрыемна для мяне (БАТЭ абыграў «Баварыю» з лікам 3:1, матч прайшоў 2 кастрычніка 2012. — Заўв.)

Калі гэмблінг робіцца праблемай і што з гэтым рабіць

СААЗ вызначае лудаманію як паталагічную цягу да азартных гульняў. Адзін з відаў разладаў, звязаных з лудаманіяй, — паталагічны гэмблінг. Ён можа выяўляцца як афлайн, так і анлайн.

Валерыя Фядотава, ІТ-псіхолаг і коўч

Вылучаюць тры стадыі адыктыўных паводзін: 

1. Ініцыяльны этап, калі адбываецца знаёмства гульца з гульнёй.
2. Этап гіперкампенсацыі. Гулец выдаткоўвае ўсё больш рэсурсаў, павялічвае стаўкі, усё больш часу прысвячае гульні, усё менш факусуецца на іншых цікавых жыццёвых аспектах.
3. Хранічная стадыя. Адыкцыя паглынае чалавека цалкам. Ён пачынае адчуваць моцнае раздражненне, бессань, укладваць усе свабодныя і несвабодныя грошы. Цалкам змяняюцца паводзіны, пачынае разбурацца асоба чалавека. Гэта адыктыўныя паводзіны, якія маюць патрэбу ў адмысловым лячэнні. Чалавеку патрэбная дапамога звонку, ён ужо самастойна даць рады не можа. І гэта не хуткі працэс, на жаль. Чым раней пачаць, тым лепей.

Чым і каго прыцягвае гэмблінг

Калі людзі выйграюць, адбываецца хімічная рэакцыя, усплёск гармонаў, якія адказваюць за весялосьць, радасць. Ёсць гульнявы кампанент, які залучае, зацягвае. Маркетынг (гучныя, яскравыя, заваблівыя вобразы) уцягвае чалавека ў лейку, каб ён потым адтуль не выбраўся.

Чалавек атрымлівае адчуванне хуткага кайфу ад выйгрышу, падсілкоўваецца ім. Потым пачынае прайграваць, але памятае, як было салодка, калі выйграў. Яму хочацца вярнуцца ў такі стан. Але гэмблінг — гэта ўсё роўна пра тое, што чалавек прайграе больш, ніж выйграе. Усе гэта разумеюць, але ўсім здаецца, што ім пашанцуе.

Адыкцыя з’яўляецца ў людзей з розных сфер, але ІТ-аўдыторыя можа быць да гэтага схільнай яшчэ і таму, што праца ў ІТ звязаная з досыць высокім узроўнем стрэсу. У выніку ІТ-спецыялісты могуць шукаць лёгкадаступнага спосабу скінуць налады, расслабіцца. Узровень даходу таксама ўплывае (і гэта не толькі пра айцішнікаў): ёсць вольныя грошы, якія можна выдаткаваць.

Залежнасць ад псіхатропных рэчываў, алкаголю таксама можа спрыяць з’яўленню дадатковай адыкцыі. 

Чым залежнасць ад унутрыгульнявых купляў адрозніваецца ад ставак

Працэс вельмі падобны. Здзяйсняем дзеянне і мяркуем, што атрымаем нейкі выйгрыш. Але калі вы апгрэйдзіце персанажа — у вас ёсць вынік. Гэта не пра выйгрыш або пройгрыш, гэта пра куплю. У стаўках вы не маеце кантролю, гэта рандам, хоць у чалавека і можа з’явіцца звышідэя, што ён можа паўплываць на працэс, кантраляваць яго.

Ва ўнутрыгульнявых куплях не можа быць такога, што вы заплацілі і нічога не атрымалі. Пытанне ў тым, колькі вы туды выдаткоўваеце і як гэта адбіваецца на вашым жыцці. Калі гулец укладвае ўсе свае грошы, забівае на іншыя сферы жыцця — фармуецца залежнасць. Цыкл будзе такі ж, як і ў стаўках.

Прыкметы залежнасці

Залежнасць — гэта калі чалавек:

• пачынае павялічваць частату ўдзелу і даўжыню сесій;
• становіцца больш раздражняльным, дрэнна кантралюе эмоцыі;
• пры згадванні, што ў чалавека могуць быць праблемы з залежнасцю, ён пачынае гэта заўзята адмаўляць і ярка на гэта рэагаваць. З боку ён ужо не бачыць праблемы;
• выдаткоўвае неадэкватную ва ўяўленні навакольных суму, укладвае ўсё больш, займае грошы;
• хавае, што гуляе;
• пазбягае кантактаў, становіцца сацыяльна ізаляваным.

Як даць рады залежнасці

Найлепшы варыянт — звярнуцца да спецыяліста, у якога ёсць досвед працы з залежнымі ад азартных гульняў людзьмі.

Падазраю, што ёсць гурткі ананімных гульняманаў. Групавыя сесіі — гэта пра сацыяльную падтрымку, гэта дапамагае не сарвацца. З’яўляецца пачуццё адказнасці за захаванне выніку. Гэта дае чалавеку самапавагу, пачуццё гонару.

І блізкім людзям залежнага чалавека пажадана разумець, як працуе залежнасць і як яму дапамагчы. Часта такія паводзіны выклікаюць крытыку ў блізкіх, але гэта можа не прывесці да выніку. Чалавеку на этапе лячэння вельмі патрэбная падтрымка з боку блізкіх. Прычым ёсць яшчэ і сямейная тэрапія. Калі блізкія залучаюцца ў працэс лячэння і тэрапіі, тады лячэнне будзе комплексным. Яны будуць разумець, як дапамагчы чалавеку, калі ён сарваўся.

dev.by, як і іншым сумленным медыя, сёння вельмі складана: рэдакцыя працуе па-за межамі краіны, а нашыя рэкламныя даходы скараціліся ў некалькі разоў. Але мы даем рады — з вашай дапамогай. Гэта вы дзеліцеся з намі інфанагодамі, думкамі, досведам, часам і ўвагай. А 210 чытачоў падтрымліваюць нас данатамі.

У 2023 годзе мы хочам сабраць 1000 чытачоў-падпісчыкаў. 

Дапамагчы нам можна праз Patreon. 

З Беларусі — праз Donorbox.

І яшчэ крыптой, тут гаманцы.

Дзякуй, што прачыталі гэтае паведамленне.

«Руководитель. Питаюсь в офисе». Как айтишники тратят мизер — и на что копят

По теме

«Руководитель. Питаюсь в офисе». Как айтишники тратят мизер — и на что копят

«Приворот на деньги». Как грамотно распоряжаться своими финансами — практические советы

По теме

«Приворот на деньги». Как грамотно распоряжаться своими финансами — практические советы