Ад канца верасня ўказам № 297 фізічным асобам у Беларусі забаранілі ўвозіць, ствараць і выкарыстоўваць беспілотнікі. Такое права пакінулі толькі юрыдычным асобам і ІП.
Ва ўладальнікаў дронаў ёсць паўгода, каб прадаць іх або перадаць на захоўванне арганізацыі, якую пазней вызначыць урад.
Ад канца верасня ўказам № 297 фізічным асобам у Беларусі забаранілі ўвозіць, ствараць і выкарыстоўваць беспілотнікі. Такое права пакінулі толькі юрыдычным асобам і ІП.
Ва ўладальнікаў дронаў ёсць паўгода, каб прадаць іх або перадаць на захоўванне арганізацыі, якую пазней вызначыць урад.
На «Куфры» мы знайшлі амаль 300 аб’яў аб продажы дронаў. Кошт БПЛА вар'іруецца ад 20 да 5+ тысяч рублёў.
Пакуль няма шматлікіх дэталяў таго, як на практыцы будзе ўладкаваная забарона. Як пакараюць фізасобу, якая працягне захоўваць дрон або карыстацца ім праз паўгода? Ці можна выкарыстоўваць дроны ў навучальным працэсе? Што будзе з курсамі кіравання беспілотнікамі? Ці змогуць у новых умовах паўстаць дрон-стартапы накшталт Dronex або OneSoil (калі вынесці за дужкі астатні кантэкст, вядома)?
Паспрабавалі знайсці адказы — у тым ліку ў арганізатара Беларускай асацыяцыі беспілотнай авіяцыі, аператара БПЛА/інструктара Глеба Бандарыка.
Пакуль у адказах на пытанні шмат прабелаў.
Нібыта праз пранікненне дронаў на вайсковыя аб’екты. Такую прычыну «СБ. Беларусь сегодня» агучыў начальнік навукова-даследчай часткі Ваеннай акадэміі падпалкоўнік Анатоль Свірыдзенка.
— Мы бачым, што ў нашых суседзяў перыядычна адбываюцца атакі на цэнтральныя гарады Расіі. Запускаць дроны могуць з тэрыторыі як Украіны, так і Расіі. Правакацыі з выкарыстаннем беспілотнікаў здараюцца і ля нашых межаў. Дый нашыя грамадзяне для асабістых мэтаў сталі часта купляць БПЛА. Праз гэта пачасціліся выпадкі пранікнення дронаў на вайсковыя і дзяржаўныя аб’екты, палёты ў забароненых зонах. Таму ў мэтах бяспекі з’явілася неабходнасць больш дэталёва ўрэгуляваць палёты.
Дакладная колькасць дронаў і іх уласнікаў невядомая. Паводле слоў Глеба Бандарыка, у Беларусі па самых прыблізных ацэнках каля 6 тысяч БПЛА.
— Мы лічылі эмпірычным шляхам, у тым ліку з улікам продажаў дронаў асноўнымі пастаўшчыкамі — кампаніямі DJI і Autel, — кажа Глеб Бандарык.
Указ не забараняе фізічным асобам набываць дроны. Іх можна купіць як у стацыянарных крамах, так і анлайн. БПЛА няможна карыстацца (праз паўгода таксама няможна будзе захоўваць. — Заўв.) унутры краіны, але можна вывезці і карыстацца за мяжой. Аднак назад у Беларусь завезці дрон ужо не атрымаецца.
Паводле ўказа, цяпер міжнародныя паштовыя адпраўленні і тавары, якія прыходзяць з-за мяжы ў адрас фізічных асоб з ЕАЭС, перад дастаўкай або ўручэннем адрасату маюць дастаўляцца ў спецыяльныя месцы. У пасылках будуць шукаць БПЛА, авіямадэлі і іншыя забароненыя да ўвозу тавары. То-бок умоўна нават даслаць самому сабе на беларускі адрас дрон, вывезены з краіны, таксама праблема.
Паводле ўказа, уладальнікі БПЛА могуць замест продажу перадаць прылады на бестэрміновае захоўванне арганізацыі, якую вызначыць урад. Але, паводле слоў Глеба Бандарыка, пакуль невядома, якая структура возьме на сябе гэтыя функцыі.
— Пакуль гэтае пытанне застаецца адкрытым. Створаная рабочая група, якая прапісвае адпаведную дарожную карту. На працягу трох месяцаў у развіццё ўказа выйдзе пастанова Саўміна, дзе будзе распісана, якія міністэрствы і ведамствы за якія пытанні будуць адказваць.
Паводле слоў Глеба Бандарыка, у частцы адказнасці ўладальнікаў БПЛА за парушэнне заканадаўства пакуль нічога не змянілася.
Паводле дзейных нарматыўных актаў (набылі моц яшчэ да ўказа № 297), у Беларусі забаронена выкарыстоўваць БПЛА:
За парушэнне правілаў выкарыстання паветранай прасторы ў Беларусі пакуль дзейнічае адміністрацыйная адказнасць.
Для фізічных асоб прадугледжаны штраф у памеры да 20 базавых велічынь (740 рублёў). Юрыдычных асоб за тыя ж парушэнні могуць аштрафаваць на суму да 50 базавых велічынь (1850 рублёў).
Якія канкрэтна санкцыі будуць прадугледжаныя за выкарыстанне або наступнае захоўванне БПЛА (гэта забаронена ўжо новым указам), як чакаецца, таксама стане вядома пасля выхаду пастановы ўрада.
Ад чэрвеня гэтага года ў Беларусі набылі моц новыя правілы выкарыстання БПЛА. Адной з навін стала абавязковае навучанне кіраванню дронам у залежнасці ад мэты і месца палётаў. Навучанне можна прайсці, у прыватнасці, у БДТУ, ДТСААФ, Нацыянальнай акадэміі грамадзянскай авіяцыі.
Паводле ўказа № 297, эксплуатаваць грамадзянскія БЛА могуць аператары, якія прайшлі падрыхтоўку, патрабаванні да якой вызначаюцца ўрадам. Але, паводле слоў Глеба Бандарыка, «для юрыдычных асоб і ІП у частцы навучання спецыялістаў нічога не змянілася».
Паводле інфармацыі dev.by, у прыватнасці, навучальны цэнтр ДТСААФ у Мінску працягвае набіраць ахвотных ад арганізацый на курсы. Што праўда, на сайце няма абноўленай інфармацыі пра даты падрыхтоўкі. Апошні набор на курс навучання на спецыяльную катэгорыю (дазваляе выкарыстоўваць дроны ўсюды, таксама дае права палётаў над гарадамі) быў анансаваны яшчэ ў жніўні. Курс быў разлічаны на 3 дні. Кошт навучання — 322 рублі.
Свая навучальная праграма для супрацоўнікаў прамысловых прадпрыемствы, геадэзіі і картаграфіі ёсць і ў кампаніі copter.by.
Адзін з самых паспяховых беларускіх праектаў — аграстартап OneSoil — узнік шмат у чым дзякуючы цікавасці да дронаў. Сузаснавальнік стартапа Вячаслаў Мазай доўгі час займаўся беспілотнымі сістэмамі, свой першы дрон ён сабраў яшчэ на другім курсе БДУІР. Захапленне аэрафотаздымкай у выніку трансфармавалася ў стварэнне паспяховага праекта. Ва ўмовах забароны, здаецца, з’яўленне і развіццё энтузіястамі дрон-праектаў немагчымае.
Між тым Глеб Бандарык не бачыць праблем для бізнэсу, звязанага з дронамі.
— Бізнэс вельмі рэдка робяць у гаражы без нейкай рэгістрацыі. Звычайна гэта юрыдычныя асобы і ІП. У нас дастаткова шмат дасведчаных аператараў, якія робяць на гэтым бізнэс. У большасці гэта ІП. Цяпер яшчэ з’явіўся тэрмін самазанятасці. Але яны былі выключаныя з указа.
Ёсць некаторыя асцярогі з нагоды дзіцячай робататэхнікі, звязанай з беспілотнікамі. Але заканадаўчая практыка мае ўсе пытанні закрыць.
Пацікавіліся ў чытачоў, уладальнікаў дронаў, што яны думаюць пра забарону і што збіраюцца рабіць са сваімі беспілотнікамі.
— Ужо шмат гадоў з перапынкамі займаюся авіямадэлізмам як хобі. Цяпер у мяне два дроны — класічны заводскай вытворчасці і з фіксаваным крылом (самалёт), сабраны з недарагіх дэталяў з AliExpress. Кошт беспілотнікаў — 100-250 долараў.
У Беларусі дроны не паспеў запусціць. Я больш за год у Польшчы, прэвентыўна вывез мадэлі сюды. З вывазам не было ніякіх праблем і ніякіх спецыяльных працэдур размытнення. Усё праехала як асабістыя рэчы.
Дроны ў асноўным выкарыстоўваў для FPV палётаў (трансляцыя відэа ў рэжыме рэальнага часу з камеры дрона на манітор, акуляры або шлем), аматарскай здымкі з паветра. Чыста з цікаўнасці хацеў палятаць па маршруце па GPS, але гэта ў большасці краін цяпер незаконна (або цяжка атрымаць дазвол), таму гэтую ідэю пакуль адклаў. Хаця дрон тэхнічна гэта можа. Цяпер карыстаюся дронамі ў рэжыме авіямадэляў: палёт у вобласці бачнасці (line of sight), не вышэй за 100 метраў, па-за забароненымі зонамі.
Для тых, хто займаецца беспілотнікам і авіямадэлізмам і не можа з’ехаць з краіны, але не хоча кідаць улюбёнага хобі, пасля выхаду ўказа я бачу два варыянты:
— Авіямадэлізмам захапіўся гадоў 10 таму. Пачынаў з самага простага — пенапластавая мадэль, недарагі прыёмнік і палёты ў зоне бачнасці.
Цяпер у мяне недзе восем беспілотнікаў. Самі пенапластавыя мадэлі каштуюць нядорага, асабліва б/у, а вось розных сістэм (камеры, маторы, батарэі, прыёмнікі і перадатчыкі, пульты) я купіў прыстойна, за ўвесь час патраціў недзе 4 тысячы долараў.
Усе БПЛА самаробныя і іх больш нельга легалізаваць. Знішчыць рука не падымаецца, а прадаць няма каму — такія нікому не патрэбныя. Цяпер яны ў гаражы.
Потым трэба будзе разабраць, бо з сакавіка нельга будзе і захоўваць. А без матораў і сістэм кіравання гэта не робат, а запчасткі да яго — на іх забарона не распаўсюджваецца.
У такіх умовах ніякага авіямадэлізму не будзе. Можа быць, дадуць дазвол нейкім гурткам ДТСААФ для дзяцей. Але па-за гурткамі яны запускаць авіямадэлі ўсё роўна не змогуць.
Зрэшты, авіямадэлізм і так у апошнія гады вырадзіўся, яго выціснулі танныя квадракоптары.
Напрыклад, пакаёвыя мультыкоптары каштуюць ад 20-30 долараў, нават з найпрасцейшай камерай. У выпадку страты кіравання з імі нічога не здараецца. Звычайна можна спрабаваць далей лятаць або максімум замяніць прапелеры. Калі зламаўся, то можна спакойна выкінуць, улічваючы цэннік. А за 100 долараў можна купіць ужо прыстойны коптар з пультам, які мае прыстойныя камеру, кантролер, батарэю і г. д.
Пенапластавыя мадэлі з электрапрывадам таксама каштуюць нядорага, рамантуюцца лёгка. Вось прыкладны бюджэт на параўнальную авіямадэль:
Але ёсць істотныя недахопы. У кватэры не палятаеш, прывязка да сезону (пачынаючы з лістапада звычайна пастаянныя моцныя вятры, якія вельмі перашкаджаюць). Пры страце кіравання самалёт, як правіла, ляціць у зямлю «морквай» і рамонт хоць і просты для пенапласту, але трэба праверыць рухавік, электрыку, батарэю, замяніць прапелер.
То-бок больш ніж за 100 долараў атрымаецца мадэль, прабачце «з гаўна і палак», якая па змаўчанні будзе складанейшай у кіраванні і менш «дружалюбнай» для карыстальнікаў.
Мультыкоптар у большасці выпадкаў альбо сам плаўна спусціцца, альбо завісне ў паветры — дзякуючы абавязковаму (для іх) палётнаму кантролеру задаюцца больш бяспечныя і «дружалюбныя» для карыстальніка паводзіны. Палётныя кантролеры ёсць і для самалётаў, але яны дарагія ў дадатак да ўсяго астатняга.
dev.by, як і іншым сумленным медыя, сёння вельмі складана: рэдакцыя працуе па-за межамі краіны, а нашыя рэкламныя даходы скараціліся ў некалькі разоў. Але мы даем рады — з вашай дапамогай. Гэта вы дзеліцеся з намі інфанагодамі, думкамі, досведам, часам, увагай і данатамі.
І яшчэ крыптой, тут кашалькі.
Дзякуй, што прачыталі гэтае паведамленне.
Рэлацыраваліся? Цяпер вы можаце каментаваць без верыфікацыі акаўнта.
Каментарый скрыты за парушэнне правілаў каментавання.
[censored - П. 4.1.2. Пользовательского соглашения — https://mstagmanager.com/pages/polzovatelskoe-soglashenie]
Еще одно напоминание: лица, передающие товары двойного назначения агрессору имеют все шансы попасть под международные санкции :))))
Так понятно куда пойдут эти дроны :)
Закон о запрете есть, а где хранить ещё решают :)
Хранение будет за счёт владельцев дронов? :)
Без дронаў у Беларусі стане больш стабільнае грамадска-палітычнае становішча. Акрамя гэтага, эксперты мяркуюць, што палепшыцца смак беларускіх сыркоў (але гэта не дакладна)
Каментарый скрыты за парушэнне правілаў каментавання.
[censored - П. 4.1.2. Пользовательского соглашения — https://mstagmanager.com/pages/polzovatelskoe-soglashenie]
Полёты в частной квартире? :) Клоуны :)
Когда запретят вилки и кулинарные ножи? :)
Ну нельзя посылками, так будут слать в РФ из Китая (или просто покупать в РФ) и из РФ втихаря возить, через границу с околонулевым контролем.
Нет войне!
Смысл, если для юрлиц это доступно, требуется только регистрация.