Пад санкцыямі ЗША застаюцца пяць самалётаў і адзін верталёт з беларускай рэгістрацыяй

Апублікавана на адкрытай версіі “Позірку” 17 верасня 2025 года ў 22:11

17 верасня, Позірк. Пасля абвешчанага Вашынгтонам змякчэння санкцый у дачыненні да авіякампаніі “Белавія“ пад амерыканскімі санкцыямі застаюцца пяць самалётаў і адзін верталёт з беларускімі рэгістрацыйнымі нумарамі (пачынаюцца з EW), сведчыць праведзены “Позіркам” аналіз адпаведнага санкцыйнага спісу.

У прыватнасці, у спісе знаходзяцца два “Боінга-737”: з нумарамі EW-001PB і EW-001РА. Адзначаецца, што першы самалёт належыць Аляксандру Лукашэнку, прыналежнасць другога паветранага судна не называецца, аднак у апублікаваным амерыканскім бокам дакуменце пра частковае зняцце санкцый з “Белавія“ асобна адзначаецца, што гэтае рашэнне на яго не распаўсюджваецца. Паводле звестак Народнага антыкрызіснага ўпраўлення (НАУ), борт таксама належыць Лукашэнку.

Таксама пад амерыканскімі санкцыямі знаходзяцца самалёт вытворчасці канадскай кампаніі CRJ з нумарам EW-301PJ, які належыць “Белавія“.

Два “падсанкцыйныя” грузавыя самалёты “Іл-76“ належаць ААТ “ТАЕ Авія” (папярэдняя назва ААТ “Авіякампанія Трансавіяэкспарт”), іх рэгістрацыйныя нумары EW-78779 і EW-78843.

Нарэшце, санкцыі ЗША дзейнічаюць у дачыненні да англа-італьянскага верталёта, які мае беларускую рэгістрацыю (на 15 месцаў у стандартнай версіі) Agusta-Westland AW-139, рэгістрацыйны нумар EW-001PH, які належыць ЗТАА “Слаўкалій“, звязанае з паплечнікам Лукашэнкі, расійскім бізнесменам Міхаілам Гуцэрыевым.

Як адзначыў 17 верасня кіраўнік НАУ Павел Латушка, ЗША дазволілі палёты і васьмі самалётаў “Боінг“ кампаніі “Белавія” ў любы пункт прызначэння і з любога пункта прызначэння, у тым ліку з Беларусі, за выключэннем палётаў на Кубу, у Іран, Паўночную Карэю, Расію, Сірыю, часова акупаваныя тэрыторыі Украіны.

Пры гэтым Латушка нагадаў, што паветраная прастора еўрапейскіх дзяржаў для паветраных суднаў з Беларусі па-ранейшаму закрытая.

Таксама “Белавія” дазволена тэхнічнае абслугоўванне, бягучы і капітальны рамонт і / або аднаўленне пэўных паветраных судоў з улікам шэрагу абмежаванняў, а таксама экспарт, рээкспарт або перадача пэўнага абсталявання, расходных матэрыялаў і матэрыялаў, прызначаных для выкарыстання згаданымі паветранымі судамі авіякампаніі з улікам умоў і абмежаванняў.

Кампаніі забаронена выкарыстанне паветраных судоў для перавозкі прадметаў, якія падпадаюць пад дзеянне правілаў амерыканскага кіравання экспартам (EAR). Да такіх прадметаў адносяцца любыя прадметы, прызначаныя для падтрымкі вайны Расіі супраць Украіны.

Авіяперавозчыку дазволена абслугоўванне, рамонт, аднаўленне і рэстаўрацыя паветраных суднаў, у тым ліку з выкарыстаннем прадметаў, якія падпадаюць пад экспартны кантроль і былі асобна дазволеныя для экспарту або рээкспарту ў Беларусь або для выкарыстання беларускімі паветранымі судамі.

Адзначаецца, што Бюро прамысловасці і бяспекі ЗША (BIS) будзе кантраляваць пастаўкі запчастак для выкарыстання “Белавія“ ў кожным канкрэтным выпадку, каб вызначыць, ці прызначаныя гэтыя прадметы для абслугоўвання і выкарыстання камерцыйнага пасажырскага флоту “Белавія“, а таксама для прадухілення рызыкі перанакіравання іх на іншыя недазволеныя канчатковыя мэты або канчатковым карыстальнікам, у тым ліку ў Расію.

11 верасня ўпраўленне кантролю за замежнымі актывамі (OFAC) Мінфіна ЗША апублікавала генеральную ліцэнзію, якая дазваляе частку аперацый з адкрытым акцыянерным таварыствам “Белавія“.

Пра тое, што ЗША здымаюць санкцыі з “Белавія“, заявіў намеснік спецпасланніка прэзідэнта ЗША ва Украіне Кіта Келага Джон Коўл на сустрэчы з Аляксандрам Лукашэнкам у Мінску 11 верасня.

23 траўня 2021 года ў выніку дзеянняў беларускіх уладаў у мінскім аэрапорце здзейсніў вымушаную пасадку самалёт ірландскай авіякампаніі Ryanair, які ляцеў з Афін у Вільнюс. На борце былі на той момант апазіцыйны блогер Раман Пратасевіч і ягоная сяброўка, расіянка Сафія Сапега. Яны былі затрыманыя, асуджаныя, але пасля памілаваныя.

Пасля інцыдэнту “Белавія” забаронена лятаць у краіны Еўрасаюза. 2 снежня 2021 года Вялікабрытанія, Канада, ЗША і ЕС скаардынавана адобрылі чарговыя санкцыі супраць шэрагу беларускіх фізічных асоб і арганізацый. Як было адзначана ў сумеснай заяве з гэтай нагоды, санкцыйныя меры прынятыя “ў адказ на працяглыя нападкі на правы чалавека і асноўныя свабоды ў Беларусі, ігнараванне міжнародных нормаў і неаднаразовыя акты рэпрэсій”. Сярод арганізацый, якія трапілі ў “чорны спіс”, значылася і “Белавія”.

2 сакавіка 2022 года, праз тыдзень пасля пачатку поўнамаштабнага расійскага вайсковага ўварвання ва Украіну, ЗША ўвялі ў дачыненні да “Белавія” абмежаванні, якія тычацца экспарту прадукцыі авіяцыйнай сферы і ліцэнзавання пэўных самалётаў і запчастак. 7 снежня 2023 года яны былі падоўжаныя яшчэ на 180 дзён.

9 жніўня 2023 года “Белавія” была ўключаная ў санкцыйныя спісы ЗША.

3 лістапада 2023 года генеральны дырэктар кампаніі Ігар Чаргінец на прэс-канферэнцыі прызнаў, што планы па мадэрнізацыі флоту самалётаў авіякампаніі “Белавія” былі парушаныя з-за ўвядзення заходніх санкцый.

29 траўня 2024 года Еўрапейскі суд агульнай юрысдыкцыі пакінуў у сіле санкцыі Еўрасаюза, уведзеныя супраць “Белавія”, адхіліўшы адпаведны пазоў авіякампаніі.