Асуджаны ў Літве за шпіянаж юрыст Данелюс просіць прэзідэнта Наўседу абмяняць яго на беларускіх палітвязняў

5 ліпеня, Позірк. Асуджаны ў Літве за шпіянаж на карысць Беларусі юрыст Мантас Данелюс звярнуўся да прэзідэнта краіны Гітанаса Наўседы і ў Дэпартамент дзяржаўнай бяспекі (ДДБ) з просьбай абмяняць яго на беларускіх палітвязняў, паведамляе інфармацыйнае агенцтва ELTA.

У лісце журналісту інфармагенцтва ён паведаміў, што “ўлады рэкамендавалі яму звярнуцца ў Міністэрства юстыцыі, якое займаецца вырашэннем такіх пытанняў”, адзначае партал tv3.lt.

“Як відаць з адказу прэзідэнцкай канцылярыі, яна змагла адказаць толькі[, што] “прадстаўленая вамі інфармацыя прынятая да ведама”. ДДБ адказаў шырэй, нават накіраваў маю просьбу ў пенітэнцыярную службу, якая падрабязна апісала магчымасць выезду на адбыванне пакарання ў Беларусь, але нічога не сказала пра <…> шпіёнскі абмен”, — заявіў Данелюс.

“Я хачу з’ехаць у Беларусь, але не ў турму, а на свабоду, гэта значыць <хачу> быць абмененым на літоўскіх грамадзян, асуджаных у Беларусі за шпіянаж на карысць Літвы — Алену Раманаўскене (6 гадоў), Андрэя Кобеля (9 гадоў), альбо на вялікую групу прыхільнікаў Святланы Ціханоўскай, якія сядзяць у беларускіх турмах і ўсё яшчэ чакаюць магчымасці прыехаць у Літву, якую яны лічаць “зямлёй запаветнай”, — гаворыцца ў лісце юрыста.

20 верасня 2024 года паведамлялася, што Акруговы суд Вільнюса прыгаварыў Данелюса да 9 гадоў пазбаўлення волі па справе аб шпіянажы на карысць Беларусі.

Юрыст адмовіўся ад дачы паказанняў у судзе, а ў апошнім слове заявіў, што не лічыць ажыццёўлены ім “добраахвотны збор інфармацыі” шпіянажам.

Паводле слоў абвінавачанага, ён “супрацоўнічаў” з прапагандысткай тэлеканала “Беларусь 1” Ксеніяй Лебедзевай.

Данелюс сцвярджаў, што сувязь Лебедзевай з беларускімі спецслужбамі следствам не даказаная.

Пра пачатак разгляду справы Данелюса, якога, акрамя шпіянажу, абвінавацілі ў ціску на сведак, стала вядома 2 кастрычніка мінулага года.

“Паводле версіі следства, са студзеня 2022 года Данелюс выконваў заданні грамадзянкі Беларусі, якая супрацоўнічае з беларускай выведкай, збіраючы і перадаючы цікавую для яе інфармацыю”, — цытавала пракуратуру балтыйскае інфармагенцтва BNS.

Як паведамляў наглядны орган, дасудовае расследаванне па факце шпіянажу было пачата ў канцы верасня 2022 года “пасля атрымання абгрунтаваных доказаў таго, што з пачатку 2022 года Данелюс нібыта збіраў інфармацыю, якая прадстаўляе цікавасць для беларускай выведкі, і перадаваў яе”.

Следства прыйшло да высновы, што пад выглядам валанцёра абвінавачаны падтрымліваў кантакты з “дзейнымі ў Літве арганізацыямі, якія аб’ядноўваюць дэмакратычную апазіцыю беларускаму рэжыму”, а таксама з “пераехаўшымі ў Літву пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў жніўні 2020 года”.

“Данелюс бываў у беларускіх апазіцыйных арганізацыях, удзельнічаў у мерапрыемствах, збіраў і перадаваў інфармацыю аб іх дзейнасці, праектах, крыніцах фінансавання, людзях, якія ўваходзяць у арганізацыі, і іх сустрэчах”, — адзначала следства.

Як паведамляла BNS, Лебедзева інструктавала Данелюса аб “метадах збору інфармацыі, якая цікавіць выведвальную арганізацыю замежнай дзяржавы, тэхнічных сродках, якія будуць выкарыстоўвацца пры гэтым”, “аб метадах перадачы сабранай інфармацыі”.

Выведку цікавілі таксама беларускія апазіцыйныя арганізацыі ў Літве і дэмакратычны лідар Святлана Ціханоўская.

Акрамя таго, Данелюс абвінавачваўся ў “зборы і магчымай перадачы” інфармацыі аб беларускім палку імя Кастуся Каліноўскага, які ваюе ва Украіне.

Пра “падазроную дзейнасць” літоўскага юрыста мясцовым праваахоўнікам паведамлялі прадстаўнікі беларускіх арганізацый.

Данелюс быў неаднаразова судзімы за “фальсіфікацыю дакументаў, махлярства і іншыя злачынствы”.

У чэрвені 2024 года Мінскі гарадскі суд прыгаварыў Алену Раманаўскене — загадчыцу маркетынгавай службай размешчанага ў літоўскім Друскінінкаі санаторыя Belorus — да 6 гадоў пазбаўлення волі за “агентурную дзейнасць”. Справа разглядалася ў закрытым рэжыме. Паводле версіі абвінавачвання, Раманаўскене больш за 10 гадоў таму была завербаваная Дэпартаментам дзяржаўнай бяспекі Літвы.

Паводле звестак праваабаронцаў Раманаўскене з’яўляецца ўраджэнкай Беларусі, мае грамадзянства Літвы. Прызнаная палітзняволенай.

ДзяржСМІ таксама паведамлялі, што да 9 гадоў пазбаўлення волі за “здраду дзяржаве” прыгавораны “дырэктар санаторыя” Belorus. Прозвішча асуджанага не называлася, праваабаронцы мяркуюць, што гаворка пра галоўнага ўрача санаторыя Андрэя Кобеля.