Беларусь пяты месяц запар займае перадапошняе месца ў ЕАЭС па дынаміцы прамысловай вытворчасці

11 лістапада, Позірк. Па выніках студзеня — верасня 2025 года Беларусь заняла чацвёртае месца ў Еўразійскім эканамічным саюзе (ЕАЭС) па дынаміцы прамысловай вытворчасці ў параўнанні з аналагічным перыядам 2024-га, сведчыць праведзены “Позіркам“ аналіз даных Дэпартамента статыстыкі Еўразійскай эканамічнай камісіі (ЕЭК).

Па выніках студзеня краіна займала другое месца, студзеня — лютага, студзеня — сакавіка і студзеня — красавіка — трэцяе, студзеня — траўня, студзеня — чэрвеня, студзеня — ліпеня і студзеня — жніўня — чацвёртае.

Агулам па ЕАЭС аб’ём прамысловай вытворчасці за дзевяць месяцаў павялічыўся ў гадавым вымярэнні на 1,1% (за студзень — жнівень 2025-га гадавы рост складаў 1,2%): у Кыргызстане — на 10,2% (+11,5%), Казахстане — на 7,4% (+7,6%), Расіі — на 0,7% (+0,8%); у Беларусі аб’ём прамысловай вытворчасці знізіўся на 0,8% (-0,8%), у Арменіі — на 5,7% (-7,8%).

У 2024 годзе агулам па ЕАЭС аб’ём прамысловай вытворчасці павялічыўся ў гадавым вымярэнні на 4,5% (за 11 месяцаў — на 4,3%, за 10 месяцаў — на 4,4%): у Кыргызстане — на 5,5% (+4,8% і +5,2% адпаведна), Беларусі — на 5,4% (+5,5% і +6,2%), Арменіі — на 4,7% (+7,6% і +11,7%), Расіі — на 4,6% (+4,3% і +4,4%), Казахстане — на 2,7% (+2,7% і +2,6%).

Павышэнне эфектыўнасці работы прамысловасці і забеспячэнне яе збалансаванага росту — асноўная задача ў сённяшніх умовах, заявіў намеснік прэм’ер-міністра Віктар Каранкевіч 29 кастрычніка на сумесным пасяджэнні дзвюх палат парламента.

Чыноўнік паведаміў, што для гэтага “вызначаны некалькі кірункаў дзейнасці, па якіх арганізавана сістэмная праца“.

Прамысловая вытворчасць у студзені — верасні 2025 года ў бягучых цэнах склала 154,4 млрд рублёў — на 0,8% менш, чым за аналагічны перыяд 2024-га.

У горназдабыўной прамысловасці рост склаў 2,9% (месяц таму +2,8%), у сферы забеспячэння электраэнергіяй, газам, парай, гарачай вадой і кандыцыянаваным паветрам — 2,6% (+2%); у апрацоўчай прамысловасці зафіксавана зніжэнне на 1,4% (-1,8%), у абласцях водазабеспячэння, а таксама збору, апрацоўкі і выдалення адходаў, дзейнасці па ліквідацыі забруджванняў — на 0,1% (-0,2%).

Да сярэдзіны мінулага лета рост прамысловай вытворчасці ў гадавым вымярэнні пераважна паскараўся (у студзені 2024 года вытворчасць вырасла на 5,4%, студзені — лютым — на 7,1%, студзені — сакавіку — на 6,5%, студзені — красавіку — на 7,7%, студзені — траўні — на 8%, студзені — чэрвені — на 7,1%, студзені — ліпені — на 7,5%), але затым стаў запавольвацца (у студзені — жніўні — 7,1%, студзені — верасні — 6,4%, студзені — кастрычніку — 6,2%, студзені — лістападзе — 5,5%, па выніках года — 5,4%).

У студзені 2025-га рост прамысловай вытворчасці ў гадавым вымярэнні склаў 2,9%, далей ён працягнуў запавольвацца (у студзені — лютым — 2%, студзені — сакавіку — 2,1%, студзені — красавіку — 1,4%, студзені — траўні — 1%, студзені — чэрвені і студзені — ліпені — на 0,3%, студзені — жніўні — на 0,8%).

Такім чынам, пасля 11-месячнага запаволення росту прамысловай вытворчасці перайшло да падзення.

Па выніках студзеня — верасня 2025 года аб’ём складскіх запасаў прамысловай прадукцыі ў грашовым выражэнні склаў 11 млрд 97 млн 416 тыс. рублёў — на 35,9% больш, чым за аналагічны перыяд 2024-га (8 млрд 164 млн 246 тыс.), і ў 2,2 раза, чым за дзевяць месяцаў 2020-га (5 млрд 59 млн 175 тыс.), вынікае з праведзенага “Позіркам“ аналізу даных Белстата.

Горшая дынаміка ў гадавым вымярэнні зафіксавана ў Гродзенскай вобласці — 1 млрд 583 млн 701 тыс.рублёў (944 млн 698 тыс.; +67,6%).

Далей: Магілёўская вобласць — 968 млн 676 тыс. (622 млн 811 тыс.; +55,5%), Гомельская — 1 млрд 45 млн 944 тыс. (791 млн 310 тыс.; +32,2%), Брэсцкая — 1 млрд 464 млн 27 тыс. (1 млрд 114 млн 47 тыс.; +31,4%), Віцебская — 1 млрд 73 млн 622 тыс. (868 млн 39 тыс.; +23,7%), Мінск — 2 млрд 387 млн 699 тыс. (1 млрд 950 млн 360 тыс.; +22,4%), Мінская — 2 млрд 573 млн 747 тыс. (2 млрд 106 млн 808 тыс.; +22,2%).

Суадносіны запасаў да сярэднямесячнага аб’ёму вытворчасці павялічылася агулам па краіне за год на 18,4 працэнтнага пункта (з 61,7% да 80,1%), за пяць гадоў — на 11,6 п.п. (з 68,5% да 80,1%).

На прадпрыемствах Мінска за 12 месяцаў зафіксаваны рост на 23,9 п.п. (з 94,2% да 118,1%), Гродзенскай вобласці — на 29,7 п.п. (з 61,9% да 91,6%), Менскай — на 16,4 п.п. (з 75,2% да 91,6%), Магілёўскай — на 27,6 п.п. (з 59,9% да 87,5%), Брэсцкай — на 10,2 п.п. (з 71,3% да 81,5%), Віцебскай — на 22,5 п.п. (з 45,5% да 68%), Гомельскай — на 11,2 п.п. (з 26,4% да 37,6%).

На праблемы ў прамысловасці Лукашэнка ўказаў 23 верасня на сустрэчы з прэм’ер-міністрам Аляксандрам Турчыным.

“[Тэмпы росту] ВУП — 101,6%, але прасядаюць галоўныя галіны, — адзначыў ён. — І мяне што здзіўляе: я вам даручыў заняцца непасрэдна прамысловасцю <…>. Прамысловасць — вашае пытанне. Пытанне нумар адзін. Арганізоўвайце, напружвайце, прадавайце. Таму што экспарт у нас, што больш за ўсё напружвае, асеў на 2,5%“.

Яшчэ адзін “касяк”, на думку Лукашэнкі — рост складскіх запасаў да 2,5 млрд рублёў. На гэта Турчын адказаў, што ўжо пачалося іх скарачэнне.

Буйныя прамысловыя прадпрыемствы — БелАЗ, БМЗ, МТЗ, МАЗ, а таксама канцэрны “Белнафтахім“ і “Беллеспаперапрам“ — не выканалі заданні па пастаўках прадукцыі ў Расію. Пра гэта, як паведамляла беларуская амбасада ў Маскве, ішла размова 10 верасня на пасяджэнні міжведамаснай рабочай групы па ажыццяўленні маніторынгу сітуацыі з пастаўкамі ў РФ.

“Нягледзячы на станоўчую дынаміку тэмпаў росту экспарту, адзначаны негатыўныя тэндэнцыі па асобных таварных групах, невыкананне экспартных заданняў асобнымі дзяржаўнымі органамі і прадпрыемствамі“, — гаварылася ў прэс-рэлізе.