Славакія вяртае ў Беларусь амбасадара Мігаша

29 траўня, Позірк. Праз пяць гадоў пасля сваёй скандальнай адстаўкі славацкі дыпламат Ёзэф Мігаш зноў будзе амбасадарам у Беларусі, вынікае з паведамлення мясцовага агенцтва TASR, якое спасылаецца на інфармацыю дэпартамента камунікацый МЗС Славакіі.

Агенцтва цытуе міністра замежных спраў Славакіі Юрая Бланара, які заявіў, што “Славацкая Рэспубліка зацікаўлена ў прагматычным супрацоўніцтве з усімі краінамі свету“: “Таму мы хочам аднавіць канструктыўны дыялог з беларусамі як на двухбаковым, так і на шматбаковым узроўнях, паколькі сёння неабходна даць месца дыпламатыі, дыялогу і перамовам для дасягнення першых вынікаў, напрыклад, у надзвычай важных мірных перамовах і больш хуткім спыненні вайны ва Украіне“.

У МЗС заявілі, што “Беларусь з’яўляецца эканамічным і палітычным партнёрам у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе“: “Паступальнымі крокамі Славакія можа развіваць базавае супрацоўніцтва ў гандлі, сельскай гаспадарцы, культуры і адукацыі”.

Паводле інфармацыі TASR, Мігаш заявіў, што дыпмісія працягне аказваць “высакаякасныя консульскія паслугі славацкім грамадзянам у Беларусі“: “Сёння мы таксама бачым ўзрослую цікавасць сярод беларускіх грамадзян да навучання ў славацкіх універсітэтах. У Славакіі пражывае каля 10 тыс. беларусаў, і яны з’яўляюцца мостам узаемаразумення паміж нашымі двума народамі“.

Мігаш быў амбасадарам Славакіі ў Беларусі ў 2016–2020 гадах і падаў у адстаўку пасля таго, як МЗС краіны раскрытыкаваў яго за ўдзел ва ўрачыстасцях з нагоды 9 траўня ў Мінску ў 2020 годзе. Пасля гэтага Аляксандр Лукашэнка ўзнагародзіў пасла ордэнам Францыска Скарыны, які ўручыў яму падчас развітальнай сустрэчы 6 ліпеня 2020 года.

29 студзеня прызначаны ў кастрычніку мінулага года амбасадарам у Славакіі (па сумяшчальніцтве) амбасадар Беларусі ў Аўстрыі, пастаянны прадстаўнік краіны пры АБСЕ і міжнародных арганізацыях у Вене Андрэй Дапкюнас 29 студзеня ўручыў даверчыя граматы Прэзідэнту Славакіі Петэру Пелегрыні. Тады ў беларускім знешнепалітычным ведамстве адзначылі, што “Беларусь і Славакія зацікаўлены ў развіцці і ўмацаванні сяброўскіх адносін”.

Беларусь закрыла амбасаду ў Браціславе восенню 2023 года. Апошнім паслом Беларусі ў Славакіі быў Ігар Ляшчэня, які падаў у адстаўку ў жніўні 2020 года. Тады дыпламат, былы памочнік Лукашэнкі, выступіў у падтрымку беларусаў, якія выйшлі на мірныя пратэсты пасля выбараў прэзідэнта.

Адносіны Славакіі з рэжымам Лукашэнкі нельга назваць адназначнымі. Да нядаўняга часу Браціслава была паслядоўным крытыкам рэжыму ў Менску. Беларускі дэмакратычны лідар Святлана Ціханоўская некалькі разоў наведвала гэтую краіну, сустракалася з папярэднім славацкім прэзідэнтам Зузанай Чапутавай (кадэнцыя завяршылася 15 чэрвеня 2024 года), членамі ўрада.

Аднак восенню 2023 года на парламенцкіх выбарах у Славакіі перамагла левацэнтрысцкая партыя” напрамак — сацыяльная дэмакратыя ” на чале з Роберта Фіца, які ў чацвёрты раз стаў прэм’ер-міністрам краіны (перш у 2006–2010, 2012–2016 і 2016–2018 гадах). За палітыкам замацаваўся імідж прарасейскага папуліста.

Новы міністр культуры Марціна Шымковіч у сярэдзіне студзеня 2024-га адмяніла загад папярэдніцы Наталлі Міланавай, які забараняў культурнае і акадэмічнае супрацоўніцтва з Беларуссю і Расіяй. Забарона была ўведзеная ў сакавіку 2022 года праз развязаную РФ вайну супраць Украіны.

Неўзабаве пасля гэтага, у сярэдзіне лютага мінулага года, віцэ-спікер Нацыянальнага савета Славакіі Андрэй Данко прапанаваў аднавіць парламенцкія “групы дружбы” з Беларуссю і РФ. Дадзенае пытанне, а таксама перспектывы двухбаковых парламенцкіх візітаў былі абмеркаваны 3 красавіка гэтага года на сустрэчы Андрэя Дапкюнаса з віцэ-спікерам парламента Славакіі Цібарам Гашпарам.

На абмеркаванні тэматычнага дакладу 3 ліпеня мінулага года ў рамках 56-й сесіі Рады правоў чалавека (СПЧ) ААН прадстаўніца Славакіі кансткатавала “трывожную эвалюцыю парушэнняў правоў чалавека” ў Беларусі, адзначыўшы, што рэжым Лукашэнкі “павольна, але дакладна душыць іншадумства, планамерна працуючы над ліквідацыяй” дысідэнтаў.

Аляксандр Лукашэнка сустракаўся з Фіца ў Мінску ў лістападзе 2016 года, калі Славакія старшынствавала ў Еўразвязе, і выказаў яму падзяку за “нармалізацыю стасункаў Беларусі і ЕС”. “Роберт Фіца выказаў шмат добрых слоў пра Беларусь, якая, на яго думку, адрозніваецца стабільным і дынамічным развіццём”, — сцвярджала тады прэс-служба Лукашэнкі.

1 студзеня гэтага года Лукашэнка “ад імя беларускага народа і сябе асабіста” павіншаваў Пелегрыні і Фіца з нацыянальным святам — Днём адукацыі Рэспублікі.

Персаналізаваныя віншаванні Лукашэнка накіраваў упершыню за апошнія некалькі гадоў.

Таксама ён меў кароткую размову з Фіца 9 траўня гэтага пасля параду ў Маскве.

У адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў Беларусі ад 6 красавіка 2022 года Славакія як член Еўрапейскага Саюза ўваходзіць у лік замежных дзяржаў, “якія здзяйсняюць недружалюбныя дзеянні ў дачыненні да беларускіх юрыдычных і (або) фізічных асоб“. У жніўні і верасні мінулага года Лукашэнка і Фіца абмяняліся віншавальнымі пасланнямі з нагоды юбілеяў (70-годдзя і 60-годдзя адпаведна).

Пасля ўступлення Мігаша на пасаду Славакія стане другой краінай ЕС, прадстаўленай у Мінску на ўзроўні амбасадара. Першай з’яўляецца Венгрыя.