Урад зняў забарону на ўвоз з ЕС дэфіцытнай бульбы, назваўшы гэта “адказам на санкцыі”

27 траўня, Позірк. Урад Беларусі зняў забарону на ўвоз з “недружалюбных краін” бульбы, цыбулі, белакачаннай капусты і яблыкаў. Адпаведную пастанову 27 траўня падпісаў прэм’ер-міністр Аляксандр Турчын.

Прэс-служба ўрада назвала гэтае рашэнне “адказам на чарговыя санкцыі ЕС”, маючы на ўвазе ўхвалены 22 траўня Еўрапейскім парламентам праект рашэння аб ўвядзенні падвышаных мытных пошлін на ўвоз у ЕС сельскагаспадарчай прадукцыі з Беларусі.

“Беларусь чарговы раз дэманструе адкрытасць, міралюбнасць, прынцып добрасуседства і, па аналогіі з рашэннем пра бязвізавы ўезд у нашу краіну грамадзян шэрагу дзяржаў, у тым ліку краін ЕС, паслабляе абмежаванні, уведзеныя ў дачыненні да сельскагаспадарчай прадукцыі з недружалюбных краін”, — гаворыцца ў паведамленні.

Пра недахоп у крамах бульбы і некаторай іншай гародніны (цыбулі, капусты і г.д.) ужо некалькі тыдняў рэгулярна паведамляюць СМІ і жыхары Беларусі ў сацсетках. Пра сітуацыю выказаўся Аляксандр Лукашэнка, выступаючы 8 траўня падчас адкрыцця Міжнароднага выставачнага цэнтра ў Мінску.

Паводле яго слоў, грамадзяне хочуць купляць айчынную прадукцыю па нізкіх цэнах, а “сяляне, наадварот, зацікаўлены прадаць свой тавар даражэй”, каб “і заробак быў, угнаенні купіць, пасеяць хутчэй”.

Аднак, заявіў ён, у Расіі цэны на бульбу аказаліся ў некалькі разоў вышэйшымі, чым у Беларусі, таму вытворцы арыентаваліся на расійскі рынак. “Калі хтосьці ўжо перажывае за бульбу — месяц вытрымаем. Але без бульбы не будзем”, — дадаў Лукашэнка.

Напярэдадні гэтай заявы прэс-служба Камітэта дзяржкантролю паведаміла, што па ўсёй краіне ведамства праводзіць “кантрольныя мерапрыемствы па пытаннях наяўнасці ў гандлёвай сетцы айчыннай бульбы”, а таксама вывучае цэны на гэты тавар. “У выпадку выяўлення парушэнняў Камітэтам дзяржкантролю будуць прымацца захады рэагавання, аж да прыпынення дзейнасці гандлёвых аб’ектаў”, — адзначалася ў паведамленні.

12 снежня 2024 года было ўведзена трохмесячнае ліцэнзаванне на вываз бульбы. Рашэнне датычылася гэтай гародніны “незалежна ад краіны яе паходжання”. Заяўлялася, што рашэнне было прынятае на падставе “ацэнкі суадносін свабодных рэсурсаў дадзенай прадукцыі” і “патрэбы краіны ў ёй на момант узгаднення ліцэнзіі”.

25 сакавіка ліцэнзаванне было падоўжана яшчэ на тры месяцы. Адзначалася, што прынятая мера “дазволіць забяспечыць кантроль над запасамі, а таксама за экспартнымі плынямі бульбы ў сувязі з ростам попыту і высокім коштам на яе па-за межамі Рэспублікі Беларусь”.

15 студзеня паведамлялася, што ўлады Беларусі на тры месяцы ўвялі ліцэнзаванне вывазу белакачаннай капусты, яблыкаў, цыбулі рэпчатай, морквы, сталовых буракоў.

Параўнанне даных Нацыянальнага статыстычнага камітэта сведчыць, што выкапаныя ў 2024 годзе 3,1 млн т бульбы — гэта на 22,5% менш, чым у 2023-м (4 млн).

Пастанова Савета міністраў № 700 “Аб прымяненні спецыяльных мер у дачыненні да асобных відаў тавараў” была прынятая 6 снежня 2021 года. Контрсанкцыі былі ўведзеныя дзеля “забеспячэння абароны нацыянальных інтарэсаў” Беларусі. З таго часу яны рэгулярна падоўжваюцца, а пералік забароненых тавараў (цяпер і паслуг) абнаўляецца.

Беларускія ўлады лічаць недружалюбнымі краіны Еўрасаюза, ЗША, Албанію, Вялікабрытанію, Ісландыю, Канаду, Ліхтэнштэйн, Нарвегію, Паўночную Македонію, Сербію, Чарнагорыю і Швейцарыю.

Гэтыя дзяржавы ўвялі альбо далучыліся да санкцый у адказ на фальсіфікацыю прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў 2020 годзе, вымушаную пасадку ў Мінску самалёта ірландскай авіякампаніі Ryanair з блогерам Раманам Пратасевічам на борце, падтрымку расійскай агрэсіі супраць Украіны.