Пункт пахавання радыеактыўных адходаў могуць размясціць у Магілёўскай вобласці — Дзяржатамнагляд

24 красавіка, Позірк. У Дзяржатамнаглядзе 23 красавіка назвалі тры магчымыя пляцоўкі для будаўніцтва пункта пахавання радыеактыўных адходаў.

Начальнік упраўлення па абыходжанні з радыеактыўнымі адходамі і аб’ектамі ядзернай спадчыны Дзмітрый Паўлаў на прэс-канферэнцыі ў Мінску заявіў, што ведамства кіруецца падыходамі МАГАТЭ, згодна з якімі “мэтазгодна размяшчаць аб’екты такога плана каля асноўнага напрацоўшчыка радыеактыўных адходаў”.

“Таму разглядаецца рэгіён размяшчэння Беларускай АЭС. Акрамя таго, улічваем перспектывы збудавання іншых ядзерных аб’ектаў, таму разглядаецца магчымасць збудавання пункта пахавання ў Магілёўскай вобласці. Акрамя таго, у нашай краіне ёсць вялікія тэрыторыі, якія цяпер не выкарыстоўваюцца з-за наступстваў чарнобыльскай аварыі. Адзін з варыянтаў магчымага выкарыстання гэтай тэрыторыі — размяшчэнне. Палескім дзяржаўным радыяцыйна-экалагічным запаведніку”, — сказаў прадстаўнік Дзяржатамнагляду.

Ён нагадаў, што ўрадам у 2023 годзе зацверджана стратэгія па абыходжанні з радыеактыўнымі адходамі, яна падзелена на тры этапы. Да пачатку 2030-х гадоў неабходна вырашыць пытанне размяшчэння радыеактыўных адходаў, якія ўтвараюцца на БелАЭС. Гэты праект разлічаны на 10-гадовы перыяд.

“З улікам таго, што станцыя ўжо функцыянуе і ідзе актыўная напрацоўка радыеактыўных адходаў, да пытання вызвалення сховішча праз 10 гадоў так ці інакш краіна прыйдзе”, — адзначыў Паўлаў.

Такім чынам, у пачатку 2030-х гадоў плануецца ўвядзенне першай чаргі пункта пахавання радыеактыўных адходаў.

Другі этап рэалізацыі стратэгіі (2030–2050-я гг.) прадугледжвае вывучэнне магчымасцей збудавання дадатковых сховішчаў радыеактыўных адходаў, вывад з эксплуатацыі гістарычных аб’ектаў ядзернай спадчыны, спецыялізаваных прадпрыемстваў, якія займаюцца зборам прамысловых адходаў.

Трэці этап стратэгіі “разлічаны на больш аддаленую перспектыву”.

“Пункт пахавання павінен закрыць усю патрэбнасць краіны ў фінальнай ізаляцыі радыеактыўных адходаў. Ён павінен забяспечыць магчымасць пахавання ўсіх адходаў, якія патэнцыяльна ўтвараюцца. Думаю, што выбраныя намі падыходы дадуць магчымасць рэалізаваць гэты праект з найменшымі затратамі і з найменшымі аб’ёмамі гэтых адходаў”, — сказаў прадстаўнік Дзяржатамнагляду.

Збудаванне БелАЭС ля Астраўца (Гродзенская вобласць) завяршылася восенню 2023 года. Станцыя пабудавана па расійскім праекце, генеральным падрадчыкам выступіў “Расатам”.

Першы энергаблок АЭС сілкуе энергасістэму Беларусі з 3 лістапада 2020 года, другі — з 13 траўня 2023-га. У прамысловую эксплуатацыю яны ўведзены ў чэрвені 2021-га і лістападзе 2023-га адпаведна.

11 верасня 2024 года стала вядома, што расійскі нацыянальны аператар па абыходжанні з радыеактыўнымі адходамі (ФГУП “НА РАТ”, уваходзіць у склад дзяржаўнай карпарацыі “Расатам”) у 2025 годзе прапануе Беларусі на разгляд тры пляцоўкі для ўзвядзення пункта пахавання радыеактыўных адходаў з БелАЭС.

Паліва БелАЭС, якое адпрацавала, плануецца перапрацоўваць у Расіі. Пасля перапрацоўкі ў Беларусь будуць вяртацца ўключаныя ў шклопадобную матрыцу адходы, якія змяшчаюць радыенукліды цэзіева-стронцыевай фракцыі (акрамя даўгавечных радыенуклідаў).

20–21 лістапада 2024 года ў Беларусі працавала інспекцыя МАГАТЭ, якая правярала выкананне Мінскам міжнародных абавязацельстваў у сферы атамнай энергетыкі.

У сакавіку дэлегацыя Беларусі прадставіла даклад па абыходжанні з адпрацаваным ядзерным палівам і радыеактыўнымі адходамі ў штаб-кватэры МАГАТЭ ў Вене (Аўстрыя).